Από την ανάταση που δημιούργησαν οι αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής των χωρών της Ευρωζώνης, την Πέμπτη 21 Ιουλίου περάσαμε σε χρόνο ρεκόρ σε μια νέα περίοδο κλιμάκωσης της διεθνούς κρίσης που σχετίζεται με το δημόσιο χρέος διαφόρων χωρών.
Το τελευταίο δεκαήμερο είχαμε ιδιαίτερα αρνητικές εξελίξεις που προετοιμάζουν το έδαφος για την δημοσιονομική, την οικονομική ενδεχομένως και την πολιτική αποσταθεροποίηση.
Ευρωπαϊκό ζήτημα
Με άρθρο που δημοσίευσαν οι Financial Times (Παρασκευή 29 Ιουλίου) και υπογράφουν οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Γερμανίας, Φρανσουά Μπαρουάν και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρουσιάζεται η ακόλουθη ερμηνεία της ευρωπαϊκής παρέμβασης: «Με το πακέτο μέτρων που εγκρίθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης αποτρέψαμε το να γίνει η κρίση του χρέους της Ελλάδας μία κρίση που θα μπορούσε να βλάψει συνολικά την Ευρωζώνη και ως εκ τούτου το ευρώ. Αλλά δεν είμαστε αφελείς. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Ευρωζώνη απαιτεί υπομονή, μεγάλη αντοχή και όραμα».
Οι απόψεις που διατυπώνουν οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Γερμανίας δεν έχουν πλέον μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα. Με το πέρασμα του χρόνου περιορίζεται η ελληνική διάσταση της ευρωπαϊκής κρίσης και αποδεικνύεται στην πράξη ότι η υπερχρέωση είναι μία απειλή για το σύνολο της Ευρωζώνης όπως και για την οικονομία των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιαπωνίας.
Στην διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας άνοιξε ένας νέος κύκλος δημοσιονομικής και οικονομικής αποσταθεροποίησης Το κόστος δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας, που αποτελούν την τρίτη και τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης έγινε απαγορευτικό παρά τα δραστικά μέτρα λιτότητας που ανακοίνωσαν οι κυβερνήσεις των δύο χωρών.
Οι δημοσιονομικές και οικονομικές δυσκολίες διαμορφώνουν ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Στην Ιταλία ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι αρχίζει να μοιάζει με πολιτικό παρελθόν ενώ ο δραστήριος υπουργός Οικονομικών κ. Τρεμόντι κινδυνεύει να πέσει θύμα των διαφωνιών στον κεντροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό και ενός οικονομικού σκανδάλου στο οποίο εμπλέκεται. Στην Ισπανία ανακοινώθηκαν ήδη πρόωρες εκλογές για τον Νοέμβριο του 2011. Ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός κ. Θαπατέρο, ο οποίος αποσύρεται από την πολιτική σε όφελος του υπουργού Εσωτερικών της κυβέρνησής του, Αλφρέδο Πέρεθ Ρουμπαλκάμπα, επέλεξε να μην εξαντλήσει την τετραετία και να διενεργήσει εκλογές σύμφωνα με το πρόγραμμα τον Μάρτιο του 2012 για να βελτιώσει κάπως την εκλογική προοπτική του κόμματός του.
Το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι θριάμβευσε στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές, έχει διψήφιο προβάδισμα έναντι των Σοσιαλιστών στις περισσότερες δημοσκοπήσεις και αναμένεται να αξιοποιήσει την πολιτική και εκλογική φθορά της σοσιαλιστικής κυβέρνησης που πήρε μια σειρά από δύσκολα οικονομικά μέτρα σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την πιστοληπτική υποβάθμιση της Ισπανίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης και την ένταξή της σε κάποιου είδους μνημόνιο.
Παρά τις γενναίες πολιτικές αποφάσεις του πρωθυπουργού κ. Θαπατέρο οι αγορές εμφανίζονται αμείλικτες εφόσον το κόστος δανεισμού του ισπανικού Δημοσίου τείνει να γίνει απαγορευτικό και η νέα έκθεση του οίκου Μοοdy’s προετοιμάζει το έδαφος για πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ισπανικού Δημοσίου.
Με την Ελλάδα να έχει ήδη ενταχθεί στο λεγόμενο σχέδιο Β, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία να αδυνατούν να επιτύχουν τους στόχους του δικού τους μνημονίου και τη ζώνη αστάθειας να επεκτείνεται σε Ισπανία και Ιταλία δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ότι έχουμε μπροστά μας μια νέα περίοδο δημοσιονομικής, οικονομικής αποσταθεροποίησης
Αμερικανικός σεισμός
Τα σοβαρά προβλήματα της Ευρωζώνης είναι πιθανό να περάσουν σε δεύτερη μοίρα καθώς εκδηλώνεται μία χωρίς προηγούμενο κρίση χρέους στις ΗΠΑ. Το δημόσιο χρέος της πρώην μοναδικής υπερδύναμης αναλογεί στο 100% του ΑΕΠ και εμφανίζει τάση δυναμικής αύξησης εξαιτίας του κόστους των δύο πολέμων που ξεκίνησαν επί προέδρου Μπους με το Ιράκ και το Αφγανιστάν, της διαχείρισης της κρίσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος του 2008 με χρήματα των φορολογουμένων και σε όφελος του κερδοσκοπικού κυκλώματος που κυριαρχεί στις τράπεζες και στις ασφαλιστικές εταιρίες και των κοινωνικών προγραμμάτων που ψήφισε και αρχίζει να εφαρμόζει η κυβέρνηση Ομπάμα.
Μέχρι την Τρίτη 2 Αυγούστου, οι ΗΠΑ θα έχουν φτάσει στο συνταγματικό ανώτατο όριο δανεισμού του Δημοσίου (14,3 τρισεκατομμύρια δολάρια) και εάν δεν υπάρξει συμφωνία μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών για πρόσθετο δανεισμό θα αποσταθεροποιηθούν πλήρως οι αγορές εφόσον η ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο θα καταστεί ελάχιστα αξιόπιστη. Ακόμη κι αν υπάρξει μια πολιτική συμφωνία λίγο πριν την κατάρρευση της πιστοληπτικής ικανότητας του αμερικανικού Δημοσίου, είναι φανερό ότι η κρίση υπερχρέωσης θα προσδιορίσει για πολλά χρόνια την πορεία της αμερικανικής οικονομίας. Ο συνδυασμός μεγάλου δημόσιου χρέους και υπέρογκου δημοσιονομικού ελλείμματος και ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θυμίζει Ελλάδα αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα εξαιτίας των μεγεθών της αμερικανικής οικονομίας.
Τα νέα δεν είναι καλά για την Ιαπωνία που έχει το ρεκόρ δημόσιου χρέους (200% του ΑΕΠ) ενώ η οικονομία της δυσκολεύεται να απορροφήσει το σοκ που προκάλεσαν το τσουνάμι και η πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα. Οσο για την Μεγάλη Βρετανία, η κυβέρνηση της οποίας ειδικεύεται στην κριτική της Ελλάδας και της Ευρωζώνης, διαπιστώνει και αυτή ότι το περιοριστικό οικονομικό πρόγραμμα που εφαρμόζει έχει μηδενίσει τον ρυθμό ανάπτυξης και μετατρέπει τη Μεγάλη Βρετανία σε εύκολο στόχο των διεθνών κερδοσκόπων σε συνθήκες επιδείνωσης της διεθνούς κρίσης χρέους.
Επιδείνωση της προοπτικής
Παρά τις θετικές για την Ελλάδα αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης επιδεινώνεται, με ανησυχητικό τρόπο, η προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Η κατάσταση στην Ευρωζώνη γίνεται πιο σύνθετη και η κρίση χρέους παγκοσμιοποιείται με πρωτοβουλία του πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ. Το θέαμα της κυβέρνησης Παπανδρέου, η οποία εγκλωβίστηκε σε μία άκαιρη αναμέτρηση με τους ιδιοκτήτες των ταξί και αδυνατεί να αναπτύξει σοβαρές πρωτοβουλίες για την ουσιαστική αύξηση των φορολογικών εσόδων του Δημοσίου και την δραστική μείωση των δημοσίων δαπανών, ενισχύει τις ανησυχίες για το μέλλον.
Η αναμενόμενη εκλογική ήττα των Σοσιαλιστών στην Ισπανία –που θα έλθει μετά από την εκλογική ήττα των Σοσιαλιστών στην Πορτογαλία- ενισχύει τους δισταγμούς της κυβερνητικής ηγεσίας σε ότι αφορά στην προώθηση των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν μεγάλο πολιτικό και εκλογικό κόστος. Επιπλέον, η προβλεπόμενη επικράτηση του κεντροδεξιού ηγέτη, Μαριάνο Ραχόι θα εξασφαλίσει στον πρόεδρο της ΝΔ, κ. Σαμαρά έναν ισχυρό σύμμαχο στο πολιτικά αφιλόξενο περιβάλλον του Ευρωπαίκού Λαϊκού Κόμματος και των κεντροδεξιών κυβερνήσεων της Ευρωζώνης.
Το τελευταίο δεκαήμερο είχαμε ιδιαίτερα αρνητικές εξελίξεις που προετοιμάζουν το έδαφος για την δημοσιονομική, την οικονομική ενδεχομένως και την πολιτική αποσταθεροποίηση.
Ευρωπαϊκό ζήτημα
Με άρθρο που δημοσίευσαν οι Financial Times (Παρασκευή 29 Ιουλίου) και υπογράφουν οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Γερμανίας, Φρανσουά Μπαρουάν και Βόλφγκανγκ Σόιμπλε παρουσιάζεται η ακόλουθη ερμηνεία της ευρωπαϊκής παρέμβασης: «Με το πακέτο μέτρων που εγκρίθηκε κατά τη Σύνοδο Κορυφής της Ευρωζώνης αποτρέψαμε το να γίνει η κρίση του χρέους της Ελλάδας μία κρίση που θα μπορούσε να βλάψει συνολικά την Ευρωζώνη και ως εκ τούτου το ευρώ. Αλλά δεν είμαστε αφελείς. Η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην Ευρωζώνη απαιτεί υπομονή, μεγάλη αντοχή και όραμα».
Οι απόψεις που διατυπώνουν οι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας και της Γερμανίας δεν έχουν πλέον μεγάλη σχέση με την πραγματικότητα. Με το πέρασμα του χρόνου περιορίζεται η ελληνική διάσταση της ευρωπαϊκής κρίσης και αποδεικνύεται στην πράξη ότι η υπερχρέωση είναι μία απειλή για το σύνολο της Ευρωζώνης όπως και για την οικονομία των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας και της Ιαπωνίας.
Στην διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας άνοιξε ένας νέος κύκλος δημοσιονομικής και οικονομικής αποσταθεροποίησης Το κόστος δανεισμού της Ιταλίας και της Ισπανίας, που αποτελούν την τρίτη και τέταρτη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρωζώνης έγινε απαγορευτικό παρά τα δραστικά μέτρα λιτότητας που ανακοίνωσαν οι κυβερνήσεις των δύο χωρών.
Οι δημοσιονομικές και οικονομικές δυσκολίες διαμορφώνουν ένα νέο πολιτικό σκηνικό. Στην Ιταλία ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι αρχίζει να μοιάζει με πολιτικό παρελθόν ενώ ο δραστήριος υπουργός Οικονομικών κ. Τρεμόντι κινδυνεύει να πέσει θύμα των διαφωνιών στον κεντροδεξιό κυβερνητικό συνασπισμό και ενός οικονομικού σκανδάλου στο οποίο εμπλέκεται. Στην Ισπανία ανακοινώθηκαν ήδη πρόωρες εκλογές για τον Νοέμβριο του 2011. Ο Σοσιαλιστής πρωθυπουργός κ. Θαπατέρο, ο οποίος αποσύρεται από την πολιτική σε όφελος του υπουργού Εσωτερικών της κυβέρνησής του, Αλφρέδο Πέρεθ Ρουμπαλκάμπα, επέλεξε να μην εξαντλήσει την τετραετία και να διενεργήσει εκλογές σύμφωνα με το πρόγραμμα τον Μάρτιο του 2012 για να βελτιώσει κάπως την εκλογική προοπτική του κόμματός του.
Το κεντροδεξιό Λαϊκό Κόμμα του Μαριάνο Ραχόι θριάμβευσε στις πρόσφατες περιφερειακές εκλογές, έχει διψήφιο προβάδισμα έναντι των Σοσιαλιστών στις περισσότερες δημοσκοπήσεις και αναμένεται να αξιοποιήσει την πολιτική και εκλογική φθορά της σοσιαλιστικής κυβέρνησης που πήρε μια σειρά από δύσκολα οικονομικά μέτρα σε μια προσπάθεια να αποτρέψει την πιστοληπτική υποβάθμιση της Ισπανίας από τους διεθνείς οίκους αξιολόγησης και την ένταξή της σε κάποιου είδους μνημόνιο.
Παρά τις γενναίες πολιτικές αποφάσεις του πρωθυπουργού κ. Θαπατέρο οι αγορές εμφανίζονται αμείλικτες εφόσον το κόστος δανεισμού του ισπανικού Δημοσίου τείνει να γίνει απαγορευτικό και η νέα έκθεση του οίκου Μοοdy’s προετοιμάζει το έδαφος για πιθανή υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας του ισπανικού Δημοσίου.
Με την Ελλάδα να έχει ήδη ενταχθεί στο λεγόμενο σχέδιο Β, την Ιρλανδία και την Πορτογαλία να αδυνατούν να επιτύχουν τους στόχους του δικού τους μνημονίου και τη ζώνη αστάθειας να επεκτείνεται σε Ισπανία και Ιταλία δεν είναι δύσκολο να προβλέψουμε ότι έχουμε μπροστά μας μια νέα περίοδο δημοσιονομικής, οικονομικής αποσταθεροποίησης
Αμερικανικός σεισμός
Τα σοβαρά προβλήματα της Ευρωζώνης είναι πιθανό να περάσουν σε δεύτερη μοίρα καθώς εκδηλώνεται μία χωρίς προηγούμενο κρίση χρέους στις ΗΠΑ. Το δημόσιο χρέος της πρώην μοναδικής υπερδύναμης αναλογεί στο 100% του ΑΕΠ και εμφανίζει τάση δυναμικής αύξησης εξαιτίας του κόστους των δύο πολέμων που ξεκίνησαν επί προέδρου Μπους με το Ιράκ και το Αφγανιστάν, της διαχείρισης της κρίσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος του 2008 με χρήματα των φορολογουμένων και σε όφελος του κερδοσκοπικού κυκλώματος που κυριαρχεί στις τράπεζες και στις ασφαλιστικές εταιρίες και των κοινωνικών προγραμμάτων που ψήφισε και αρχίζει να εφαρμόζει η κυβέρνηση Ομπάμα.
Μέχρι την Τρίτη 2 Αυγούστου, οι ΗΠΑ θα έχουν φτάσει στο συνταγματικό ανώτατο όριο δανεισμού του Δημοσίου (14,3 τρισεκατομμύρια δολάρια) και εάν δεν υπάρξει συμφωνία μεταξύ Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών για πρόσθετο δανεισμό θα αποσταθεροποιηθούν πλήρως οι αγορές εφόσον η ισχυρότερη οικονομία στον κόσμο θα καταστεί ελάχιστα αξιόπιστη. Ακόμη κι αν υπάρξει μια πολιτική συμφωνία λίγο πριν την κατάρρευση της πιστοληπτικής ικανότητας του αμερικανικού Δημοσίου, είναι φανερό ότι η κρίση υπερχρέωσης θα προσδιορίσει για πολλά χρόνια την πορεία της αμερικανικής οικονομίας. Ο συνδυασμός μεγάλου δημόσιου χρέους και υπέρογκου δημοσιονομικού ελλείμματος και ελλείμματος στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών θυμίζει Ελλάδα αλλά σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα εξαιτίας των μεγεθών της αμερικανικής οικονομίας.
Τα νέα δεν είναι καλά για την Ιαπωνία που έχει το ρεκόρ δημόσιου χρέους (200% του ΑΕΠ) ενώ η οικονομία της δυσκολεύεται να απορροφήσει το σοκ που προκάλεσαν το τσουνάμι και η πυρηνική καταστροφή της Φουκουσίμα. Οσο για την Μεγάλη Βρετανία, η κυβέρνηση της οποίας ειδικεύεται στην κριτική της Ελλάδας και της Ευρωζώνης, διαπιστώνει και αυτή ότι το περιοριστικό οικονομικό πρόγραμμα που εφαρμόζει έχει μηδενίσει τον ρυθμό ανάπτυξης και μετατρέπει τη Μεγάλη Βρετανία σε εύκολο στόχο των διεθνών κερδοσκόπων σε συνθήκες επιδείνωσης της διεθνούς κρίσης χρέους.
Επιδείνωση της προοπτικής
Παρά τις θετικές για την Ελλάδα αποφάσεις της Συνόδου Κορυφής της Ευρωζώνης επιδεινώνεται, με ανησυχητικό τρόπο, η προοπτική της ελληνικής οικονομίας. Η κατάσταση στην Ευρωζώνη γίνεται πιο σύνθετη και η κρίση χρέους παγκοσμιοποιείται με πρωτοβουλία του πολιτικού συστήματος των ΗΠΑ. Το θέαμα της κυβέρνησης Παπανδρέου, η οποία εγκλωβίστηκε σε μία άκαιρη αναμέτρηση με τους ιδιοκτήτες των ταξί και αδυνατεί να αναπτύξει σοβαρές πρωτοβουλίες για την ουσιαστική αύξηση των φορολογικών εσόδων του Δημοσίου και την δραστική μείωση των δημοσίων δαπανών, ενισχύει τις ανησυχίες για το μέλλον.
Η αναμενόμενη εκλογική ήττα των Σοσιαλιστών στην Ισπανία –που θα έλθει μετά από την εκλογική ήττα των Σοσιαλιστών στην Πορτογαλία- ενισχύει τους δισταγμούς της κυβερνητικής ηγεσίας σε ότι αφορά στην προώθηση των αναγκαίων διαρθρωτικών αλλαγών που έχουν μεγάλο πολιτικό και εκλογικό κόστος. Επιπλέον, η προβλεπόμενη επικράτηση του κεντροδεξιού ηγέτη, Μαριάνο Ραχόι θα εξασφαλίσει στον πρόεδρο της ΝΔ, κ. Σαμαρά έναν ισχυρό σύμμαχο στο πολιτικά αφιλόξενο περιβάλλον του Ευρωπαίκού Λαϊκού Κόμματος και των κεντροδεξιών κυβερνήσεων της Ευρωζώνης.
Όποιο και να είναι το εκλογικό σενάριο που θα προωθηθεί στην Ελλάδα –πρόωρες εκλογές για να αποφύγει το ΠΑΣΟΚ τη μεγάλη φθορά ή εξάντληση της τετραετίας με ότι αυτό συνεπάγεται για την συνοχή και την προοπτική του Κινήματος- το βέβαιο είναι ότι η διαχείριση της ελληνικής κρίσης γίνεται πιο δύσκολη εξαιτίας της αλλαγής του διεθνούς περιβάλλοντος προς το χειρότερο.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου